BİR RÖPORTAJ: ZDENKO BASIC

Geçen hafta içerisinde yaptığımız Dubrovnik seyahatinde sıradan bir gün…Sıradan bir kitapçıda…Sevgili Gonca Vuslateri, sihirli bir dokunuşla bir kitap çıkardı…Aldı…Üzerinde ““Sjeverozapadni Vjeta” yazıyordu ve içinde harika illüstrasyonlar vardı…O kadar etkilendik ki, hemen iki tane aldık..Ve ülkeye döndükten sonra, bu masalsı dünyanın yaratıcısını merak ettik..Kısa bir araştırma ile 1980 doğumlu Basic’in, ülkesinde illüstrasyonlar dışında daha bir çok şeyle ilgilendiğini ve ortaya harika işler çıkarttığını gördük..Zagreb’te yaşayan Basic’e ulaştık ve aşağıdaki röportajı gerçekleştirdik...Kendisinin yarattığı eşsiz dünyaya buradan veya buradaki facebook sayfasından ulaşabilirsiniz..Keyifle okuyunuz.(Röportajın orjinal metnini buradan okuyabilirsiniz.)

LBYL: Sizi Dubrovnik seyahatinde bir kitapçıda rastlantı eseri bulduğumuz harika illüstrasyon kitabı “Sjeverozapadni Vjeta” (rüzgar masalları) sayesinde tanıdık..Hırvat dilini bilmesek de, çizimlerinize hayran kaldık..Ve sonra bu illüstrasyonları yaratan zihnin güzelliklerini merak ettik…Kısa bir araştırma neticesinde sadece illüstratör değil, aynı zamanda kostüm tasarımcısı, prodüktör ve yönetmen kimliklerinizin olduğunu da öğrendik..Hırvatistan’da bir çok şeyle ilgileniyorsunuz…Zdenko Basic kimdir, sanata olan ilginizi ne zaman ve nasıl fark ettiniz ve bugüne kadar hangi projelerde yer aldınız?

Kendimi bildim bileli sanatla ilgili olduğumu söyleyerek başlamalıyım, çünkü her zaman sanatı bir tür oyun alanı olarak deneyimlemişimdir..Bu nedenle çocukluğumdan beri dünyalar, setler ve kuklalar yaratıyorum…Zagreb’in banliyösünde büyürken, hemen yakınımızdaki ormanda oynar, büyükannemin anlattığı masallardaki orman yaratıklarını arardım..Zagreb’de Uygulamalı Sanat Ve Tasarım Okulu Grafik bölümünü ve sonrasında Güzel Sanatlar Akademisi Animasyon bölümünü bitirdim..Hikayeler ve hikaye anlatımıyla ilgili görsel sanatların tüm formlarına ilgiliyim..Bir çok çocuk dergi ve kitaplarında illüstrasyonlar ve kapak tasarımları yaptım, aynı zamanda 3 kısa animasyon filmi yazdım ve bir çok video klipte sanat direktörlüğü ya da senaryo yazarlığı yaptım..Ve şu anda uzun metraj bir film projesi için hazırlanıyorum..

LBYL: İllüstrasyonlarınızda sıklıkla kullandığınız dominant bir karakter var mıdır?

Aslında var. Bir çok illüstrasyonumda “ana karakter” benzeri bir kuklam var. İçinde benden bir parça  ve gözlerinde çok sevdiğim güçlü bir ifade var..Bu yüzden sık sık onunla çalışıyorum..

LBYL:  Eserleriniz hangi ülkelerde sergilendi?

Bosna Hersek, İtalya, Slovenya, Slovakya ve İran’da sergilerim oldu..İngiltere, ABD ve Almanya’da ise kitaplarım basıldı..

LBYL: Peki nasıl bir atmosferde çalışıyorsunuz? İcra ettiğiniz sanatın arka bahçesinde, beslendiğiniz şeyler neler?

Zagreb’de, ağaç manzaralı küçük bir stüdyoda çalışıyorum..Bu anlarda sessizliği ve yalnızlığı seviyorum..Bu nedenle çalışırken bana ulaşmak çok zordur..Bana bunu yaptıran şeyi anlatmak çok güç..Bazen bir şeyler yaratmak için bir dürtü uyanıyor, aklımdan hikayeler ve farklı dünyalar akıp geçiyor, ve ben sadece onların varlığını belgeleyebilmek adına bir uğraş veriyorum.. Bazen onları çiziyorum, bazen kilden heykellerini çıkartıyorum, nesneleri birleştiriyorum, ve bazen onları yeniden yaratıp haklarında hikayeler yazıyorum..

LBYL: Hırvatistan’da sanatçı olmak nasıl bir duygu? Avantaj ya da dezavantajları neler?

Bu kolay bir soru değil...En genel cevabı “çok zor”. Ama ben ülkedeki politik ya da genel atmosferden etkilenmemeye çalışıyorum. Bunun yerine bana ait olan bir dünya kuruyorum, kendim için fırsatlar yaratıyorum, ve başladığım her iş kendi yaratıcı enerjim ve arzum dışında hiçbir şeye bağımlı olmuyor. Bu anlamda, bulunduğum ülkeye ait gibi hissetmiyorum..Benim ya da başkalarının sınırlarının nerede başlayıp nerede bittiği de önemli olmuyor..

LBYL: Bugünlerde kimleri dinliyor ve okuyorsun?

Son birkaç gündür Sigur Ros dinliyorum..Çalışırken beni yedekliyor..Müziğin dünyamda çok büyük yeri var ve çalışırken melodinin derinine kadar inerim..Genellikle klasik müzik bestecilerinden Mozart, Smetana ya da çağdaş müzikten Zbigniew Preisner; ya da Howard Shore, James Newton Howard ve Danny Elfman’ın film müziklerini dinlerim..

Tekrar tekrar okuduğum birkaç kitap vardır: Andersen Snow Qienn ve  Baries Peter Pan...

LBYL: Peki beğendiğiniz ve tavsiye edeceğiniz bir illüstratör var mıdır?

Kay Nielsen’in çalışmalarını gerçekten seviyorum. (**blog notu: Kay Rasmus Nielsen 1957’de hayatını kaybeden Danimarkalı illüstratör)

LBYL: Son yıllarda dünyada sizi en çok şaşırtan olay neydi?

Hatırlamıyorum…Karın, yağdıktan kısa bir süre sonra erimesi benim için korkunç bir olaydı..Sonra da yağmadı zaten..Ama çok büyük bir mesele değil tabi.

LBYL: Gerçekleşmesini istediğiniz en büyük hayaliniz neydi?

Uçmak.

LBYL: Aşk hakkında ne düşünüyorsun…İnanır mısın?

Ben özgürlüğe inanıyorum…Bence aşkın en güzel halidir.

LBYL: Yapmaktan pişmanlık duyduğun bir şey oldu mu?

Herhangi bir korkudan dolayı tereddüt ettiğim her anımdan pişmanım.

LBYL: Yakın gelecek için planların nedir?

Rüzgar Masalları kitabını (“Sjeverozapadni Vjeta”-“Tales of the Wind”) bir filme dönüştürme projem var..Ayrıca “Ay Golgeleri” (Moon Shadows) adında yeni bir kitap üzerinde çalışıyorum, Rüzgar Masalları’nın devamı niteliğinde olacak..Bir de Steampunk klasik serisi için önümüzdeki ay çalışmaya başlayacağım yeni bir kitap var..

LBYL: Merakla bekliyoruz…Sohbetimizin sonuna geldik..Umarız kısa süre içerisinde sergilerini burada da ziyaret etme fırsatı buluruz…Türkiye hakkında bir bilgin var mı?

Evet, balayımda Türkiye’de bulunmuştum..Hırvatistan’ın tarihsel olarak ülkenizle bir çok bağı olduğundan, tarihten bir çok şey biliyorum..Ama öğrenilecek, görülecek hatta Derviş dansı gibi (semazen) denenecek daha  bir çok harika şey de var mutlaka..

Röportaj için teşekkürler ve umarım kısa bir süre içerisinde görüşürüz !

Zdenko Basic'in çalışma odası